Adnan Menderes Üniversitesi (ADÜ) Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Başkanı Prof. Dr. Olcay Arabacı yaptığı açıklamada, Paraguay yerlileri tarafından "tatlı ot ve ballı yaprak" olarak adlandırılan, Türkiye'de
"şeker otu" olarak bilinen "stevia rebaudiana" adlı bitkinin, 1887 yılında Güney Amerikalı bilim adamı Antonia Bertoni tarafından keşfedildiğini söyledi.
Arabacı, sakkaroza göre 250-300 kat daha fazla tatlandırıcı özelliğe sahip olan şeker otunun, aspartam gibi yapay tatlandırıcılara alternatif olarak kullanılabileceğine dikkati çekerek, şunları anlattı:
"Sükroz, fruktoz, sorbitol, mannitol ve ksilitol enerji veren, asesülfam-K, sakarin, siklamat ve aspartam ise enerji içermeyen yapay tatlandırıcılardır. Aspartam sakkarozdan 180 kat daha tatlıdır. İlk kez 1965 yılında keşfedilmiş ve ABD'de 1974'te kullanımına izin verilmiş olmasına rağmen güvenilirliği uzun süre ciddi tartışma konusu olmuştur. Fenilketonüri hastalarının fenilalanini metabolize edemedikleri için fazla aspartam kullanmamaları gerekir."
Şeker otunun idrar söktürücü, ağrı kesici ve kan basıncını düşürücü özellikleri olduğunu ifade eden Arabacı, hiçbir yan etkisi olmadığı için diyabet hastalarına doğal tatlandırıcı olarak tavsiye edildiğini bildirdi.
Arabacı, şeker otunun diyabetin yanında obezite, kalp hastalığı ve diş çürüğü olanlarda da güvenle kullanılabileceğini, Japonya'nın gıda ve ilaç sektöründe kullanılan şeker otunu pazarlayan ilk ülke olduğunu belirtti.
Dünyadaki en önemli şeker otu üreticisinin ise Çin olduğunu dile getiren Arabacı, "Şeker otu bugün için dünya genelinde 285 milyon dolarlık bir ticaret hacmine sahiptir. 2014 yılına kadar üretiminin 4 kat artarak 11 bin 500 tona ulaşması hedeflenmektedir. Dünyadaki en önemli şeker otu üreticisi olan Çin, toplam üretimin üçte ikisini tek başına yapmakta, üretiminin yüzde 80'ini ihraç etmektedir. Hindistan ve Malezya'da şeker otu pazarı 2 kat artarak, ihracatı en yüksek hızla artan gözde sektör olarak değerlendirilmektedir" dedi.
-Türkiye'de durum-
Şeker otunun, büyüyen doğal gıda pazarı için önemli bir potansiyel olması nedeniyle, ülkemizde de tarımına yönelik çalışmalar yapılması gerektiği dile getiren Prof. Dr. Olcay Arabacı, Paraguay ve Brezilya kökenli bitkinin adaptasyon çalışmalarının ülkemizde halen devam ettiğini anlattı.
Şeker otu tarımının Antalya, Ödemiş, Burhaniye ve Şanlıurfa'da başlangıç aşamasında olduğunu belirten Arabacı, "Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü'nde 2009 yılında, şeker otunun Türkiye'de üretimi konusunda ilk çalışmalar başlamış ve bu çalışmalar sonucunda Antalya sahil koşullarında tarımının yapılabileceği belirlenmiştir. Buna rağmen Türkiye'de şu anda bu bitkiyi işleyecek sanayi tesisi mevcut değildir. Ancak, bitkilerin özünün işlenmesi Antalya'daki bir şirket tarafından planlanmaktadır" diye konuştu.
Arabacı, şeker otunun ihtiyaç duyduğu iklim koşulları göz önünde bulundurularak Ege ve Akdeniz kıyı bölgelerinde tarımının yapılabileceğini sözlerine ekledi.