Buğday hasadının başlamasına karşın taban fiyatın hâlâ açıklanmaması, iklimsel felaketlerin de etkilediği, borç batağındaki çiftçi tüccarların eline düştü. TMO’nun taban fiyatı açıklamaması ile birlikte hatta bunun üzerine buğday ithal edeceğini belirtmesi borçlarını bir an önce ödemek için, tarladaki buğdayı hasat eder etmez satışa çıkaran çiftçi, tüccarın geçen yıldan daha düşük fiyat teklif etmesi üzerine isyan etti. Çiftçinin alacaklıları kapıya dayanırken, düşük fiyattan buğday alan tüccarların makasında kaldılar. Verilen fiyat yüzünden çiftçiler maliyetlerini karşılayamaz duruma düştüler. Hatta çiftçiler Edirne’de Ticaret Borsasını protesto ederek salonu terk ettiler.
Maliyetler Arttı, Alım Fiyatı Yükselmedi, 9 Yıl Geride Kaldı Fiyat 1 TL Olmadı
Edirne Ticaret Borsası’ndaki olay, buğday fiyatında yıllardan beri devam eden çarpıklığı bir kez daha gözler önüne serdi.
Buğday taban fiyatı yıllardan beri 72 kuruşu aşamazken, çiftçinin mazot ve gübre başta olmak üzere maliyetleri kat kat yükseldi.
2005 yılında 35 kuruş olan buğday taban fiyatı, aradan geçen 9 yıla rağmen 1 liraya yaklaşamadı. 2013’te 72 kuruş olarak açıklanan taban fiyatı 2014 hasadının başlamasına karşın hâlâ açıklanmadı. Buna karşın çiftçinin en büyük masraf kalemi olan mazot fiyatı 2005 yılında 1.95 lirayken, 2014’te 4.31 liraya dayandı. Hatta yıl içinde mazot fiyatı zaman zaman 5 liraya kadar dayandı.
Fenni Gübrede %131 Zam Görüldü
Çiftçinin üretim maliyetleri her yıl katlanarak arttı. Mazotun yanı sıra suni gübre fiyatları da kat kat yükseldi. 2007’de 334 lira olan 1 ton amonyum sülfatın fiyatı yüzde 69 zamlanarak 2014’te 566 liraya çıktı.
Aradan geçen 7 yılda amonyum nitrat yüzde 131 artarak 386 liradan 894 liraya, üre yüzde 72 artarak 601 liradan 1040 liraya, dap yüzde 85 artarak 710 liradan 1317 liraya ve kompoze gübre de yüzde 88 artarak 489 liradan 920 liraya yükseldi.
1 Kg Buğdayın Karşılığı ile Ekmek Alınamıyor!
Buğdaydaki çarpık fiyatlama ekmek fiyatlarıyla yapılan kıyaslamada daha net ortaya çıkıyor. 1 kilogram buğday 72 kuruşa satılırken, 200 gram ekmeğin fiyatı 1 liraya ulaştı. 2005 yılında 1 kilo buğday karşılığında 200 gram ağırlığında 1 ekmek alabilen çiftçi, 2014’te 1 ekmek alabilmek için 1 kilo 400 gram buğday satmak zorunda kalıyor.
TMO’nun Politikası Çiftçiyi Perişan Etti.
Buğday üreten çiftçiler tüccarın eline kalmış durumda, maliyetler böyleyken tüccarın elinde kalan çiftçi üretemeyecek hale geldi, bu durum üretmeyen ve dışa bağımlı bir toplum demek oluyor. Çiftçi bu gidişle tarım yapmayacak, buğday gibi ülkeler için stratejik öneme sahip olan ürünler dışarıdan gelecek. Dışarıdan gelecek olan ürünlerin de ne kadar sağlıklı olabileceği de ayrıca tartışılacak bir konu.