Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği Genel Başkanı Bülent Tunç, 2015 senesi için besilik erkek sığır desteklemelerinin verilip verilmeyeceği dair halen belirsizlik olduğunu belirterek, "Besilik sığır desteğinin kalkması halinde kayıt dışı kesim artacağından piyasaya emin olmayan et girebilir ve tüketici sıhhatsiz et rizikosuyla karşı karşıya kalabilir" dedi.
Tunç, besilik erkek sığır desteklemesinin Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının büyükbaş hayvan kayıt sistemi Türkvet'e kayıtlı ve bakanlıktan onay almış kesimhanelerde kestirilen hayvanlara yapıldığını söyledi.
Bu kapsamda geçen yılın ilk 2 döneminde 150 bin üreticiye 210 milyon lira destek ödemesi yapıldığını dile getiren Tunç, desteğe konu kırmızı et karkas değerinin ise 5 milyar 280 milyon lira olduğunu kaydetti.
Tunç, gelir vergisi, stopaj ve TCZB komisyonu gibi kesintiler nedeniyle verilen dayanağın 68 milyon lirasının henüz baştan devlete geri döndüğüne dikkati çekerek, "Devlet geçen yılın birinci ve ikinci dönemi için üreticiye yaptığı 210 milyon liralık besi takviyesi karşılığında kesinti, masraf ve KDV'ler sayesinde toplam 543 milyon 312 bin liralık getiri elde etti. Böylece hem üretici hem de devlet kazançlı çıkmış oldu" değerlendirmesinde bulundu.
Desteklemelerin çiftçi örgütlenmesine de katkı sağladığını altını çizen Tunç, "Bakanlık ve hükümetin siyasetleri sayesinde toplam destekler içerisinde hayvancılığa ayrılan hisse yüzde 30'lara yükseldi.
Ülkedeki damızlık, süt ve su mahsulleri birlikleri yıllardır verilen destekler sayesinde gelişerek faaliyetlerini arttırdı. Desteklerin devreye girmesiyle 14 olan Kırmızı Et Üretici Birlikleri sayısı bugün 113'e ulaştı. Bu sayede eğitim, yayım, fuar gibi çalışmalar kolaylıkla yapılabilmektedir" ifadesini kullandı.
Tunç, besiciliğin Avrupa ülkelerinde müdahale alımları, özel depolama yardımı, doğrudan ödemeler, küçükbaş eti OPD ve ihracat primleri gibi mekanizmalarla desteklendiğini vurgulayarak, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Ülkemizde besiciliği dolaylı yoldan etkileyen hayvancılık destekleri içinde yalnizca 2014 yılında uygulanmaya başlanan besilik materyal imalat takviyesi mevcuttur.
Bu kapsamda GAP, DAP, DOKAP ve KOP illerinde anaç sığır yetiştiriciliği yapan üreticiler sahip oldukları yerli, sütçü, etçi, kombine ve bunların melezi anaç sığırlarını kombine veya etçi ırk boğa sperması veyahut bakanlık onaylı tabi aşım boğası ile tohumlaması sonucu desteklemeye hak kazanmaktadır.
Hayvan başına 350, yavru başına ise 150 lira ödeme yapılıyor ancak bu henüz yeni bir uygulama. Dolayısıyla sonuç vermesi en az 2 yıl alacaktır."
"Besiciliğin destek dışı kalması düşünülemez"
Besilik sığırla alakalı bunların dışında başka bir destek olmadığını belirten Tunç, "Ağırlıkla süt, sütçü ırk buzağısı, sütçü damızlık ve genellikle süt hayvancılığında kullanılan kaba yem destekleri bulunmaktadır.
Halbuki ülkemizde süt arzı fazla, kırmızı et arzında ise sıkıntı varken besiciliğin destek dışı kalması düşünülemez.
Kırmızı ette imalatı arttırarak düşük arz sorununu çözmek ve raf ücretlerini dengede tutabilmek için besiciliğe verilen desteklerin arttırılarak devam etmesi şart. Bu destek olmadan ne kendi kendimize yetecek imalatı yapabiliriz ne de kişi başı tüketimi arttırabiliriz" diye konuştu.
Tunç, 2013 ve 2014 senelerinde üreticinin sözleşmeli kesim çerçevesinde nakit, banka güvence mektubu veya noterle uğraşmaması, diğer bir deyişle boş yere zaman ve para harcamaması için Et ve Süt Kurumu (ESK) ile bir anlaşma imzaladıklarını dile getirerek, sözlerini şöyle tamamladı:
"Kırmızı et üretici birlikleri ESK ile imzalanan protokol çerçevesinde üreticinin destekleme alacaklarını göz önünde bulundurarak kefalet senedi düzenlemekte ve böylece zaman ve kaynak israfının önüne geçmektedir.
Destekleme olmadığında böyle bir sistemin işlemesi mümkün olmayacaktır.
2015 senesi için besilik erkek sığır desteklemelerinin verilip verilmeyeceği dair halen belirsizlik var. Besilik desteğinin devam etmesi tüketiciler açısından da çok önemli. Takviyesi alabilmek için kesimler bakanlık onaylı kesimhanelerde yapılması gerekiyor.
Bu da piyasaya giren etin kayıt altına alınmasını sağlıyor.
Besilik sığır desteğinin kalkması halinde kayıt dışı kesim artacağından piyasaya emin olmayan et girebilir ve tüketici sıhhatsiz et rizikosuyla karşı karşıya kalabilir. Dolayısıyla bu dayanağın hem üreticinin hem de tüketicinin korunması için devam etmesi lazım."