TarimsalPazarlama.com

Ocak ve şubat aylarında hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi meyve ağaçlarında çiçek tomurcuklarının erken açmasına sebep oldu. Ancak martın son günlerinde yurt genelinde kar yağışı ve yaşanan don adeta birçok üründe faciaya yol açtı. Özellikle fındık, kayısı, kiraz ve üzüm bağlarında yüzde 80’lere varan hasarlar oluştu. Uzmanlar düşük rekolte yüzünden fiyatların artacağını belirtiyor.

Üründe verim düşecek

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, don afetinden en fazla İç Anadolu, Doğu Anadolu, Karadeniz bölgeleri ile geçiş bölgelerinde, fındık, kayısı, elma, kiraz, vişne, erik, şeftali, kivi, narenciye, badem, ceviz, Antep fıstığı bahçeleri, çay, bağ alanları ve karpuz tarlaları etkilendiğini belirtti. Don zararının olduğu illerde hasar tespit çalışmalarına devam edildiğini ifade eden Bayraktar, ilk gözlemlere göre bu yıl birçok üründe rekolte kaybı beklediklerine dikkat çekti.

Üreticiye faydası yok

Bayraktar, kabuklu fındık fiyatlarının serbest piyasada 5,5 liradan 10 liraya kadar yükselmesinin üreticiye bir faydası olmadığını ifade etti. Bu yıl fındık üretiminin önemli ölçüde düşeceğini, bu durumun ise fındık üreticisinin gelirlerinde büyük kayba sebep olacağını ifade eden Bayraktar, “Yaşanan afet sonrası rekolte kaybı fazla olacak düşüncesi ile piyasalarda hareketlenme olduğu görülmektedir. Yaşanan don sonrası, ortalama 5,5-6 lira arasında değişen kabuklu fındık fiyatları serbest piyasada 10 liraya kadar yükseldi. Ancak bu fiyat artışının üreticiye bir faydası yok. Üretici çok önceden, fındığın çok büyük bölü- münü elden çıkarmış durumda” diye konuştu. Bayraktar, özellikle sür- günlerin dondan etkilen- mesi nedeniyle zararın sebep olacağı kaybın 2-3 yıl devam edeceğini kaydetti.



Buğdayda kayıp yüzde 20

Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Genel Başkanı İbrahim Yetkin ise kuraklık ve don olayları sebebiyle pek çok üründe rekolte kaybı görüldüğünü ve fiyatların arttığını söyledi. Kuraklıktan en ağır etkilenen bölgelerin Karadeniz, İç Anadolu ve Akdeniz’in Çukurova bölgesi olduğunu ifade eden Yetkin, “Buğdayda büyük bir felaketin eşiğinden dönüldü, ancak bu yıl buğday ve diğer hububatta rekoltenin yüzde 10 ile 20 arasında düşük olması bekleniyor” dedi.

Toplam kayıp yüzde 50-80 arası

Don olaylarının özellikle çiçeklenme ve yeni uyanma aşamasındaki meyve ağaçlarını olumsuz etkilediğini anlatan İbrahim Yetkin, birçok meyve türünde bu nedenle yüzde 50 ile 80 arasında kayıp görüldüğünü söyledi. Yetkin, kuraklık ve don zararı sebebiyle pek çok üründe fiyat artışları olacağını ve bunun da enflasyona olumsuz yansıyacağını kaydetti.

Herkesi etkileyecek

Mev­sim et­ki­le­ri ne­de­niy­le ka­yı­sı, çay ve fın­dık gi­bi mey­ve­le­rin üre­ti­ci­le­ri­nin cid­di so­run­lar ya­şa­dı­ğı­nı be­lir­ten TOBB Baş­ka­nı Ri­fat Hi­sar­cık­lı­oğ­lu, “Çığ vur­muş, don vur­muş bu­ra­da müt­hiş bir fer­yat var, mil­let ya­nı­yor as­lın­da, ca­nı ya­nı­yor. Bu he­pi­mi­zi et­ki­le­ye­cek bir ola­y” de­di.

Çiftçi borçları ertelensin

TZOB Baş­ka­nı Bay­rak­tar, üre­ti­ci­le­rin mağ­du­ri­yet­le­ri­nin gi­de­ril­me­si ve üre­ti­min sür­dü­rü­le­bi­lir­li­ği­nin sağ­lan­ma­sı açı­sın­dan, üre­ti­ci­le­rin Zi­ra­at Ban­ka­sı, özel ban­ka­lar, Ta­rım Kre­di Ko­ope­ra­tif­le­ri, SGK prim borç­la­rı ile elek­trik borç­la­rı­nın fa­iz­siz ola­rak er­te­len­me­si ge­rek­ti­ği­ni söy­le­di.