Hilton Otel'de yapılan toplantıya Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz başkanlık yaptı. Bölge illerinden çok sayıda kişinin katılım gösterdiği toplantıda Bakan Yılmaz, GAP Eylem Plan'ında yapılan çalışmaları anlattı. Sözlerine, "Güneydoğu Anadolu Bölgemizin sosyal ve ekonomik kalkınmasını sağlayarak bu bölgemizde yaşam standardını yükseltmek ve refah düzeyini artırmak amacıyla uygulamakta olduğumuz Güneydoğu Anadolu Projesi'nde önemli bir aşamaya gelmiş bulunmaktayız. Hepimizin bildiği gibi, GAP Türkiye'nin bölgesel potansiyelini gerçekleştiren, yarattığı refahla ülke ekonomisine reel katkı sağlayan en önemli bölgesel gelişme programıdır. Yerel girişimleri besleyen, iddialı, perspektifi geniş ve ulaşılabilir hedeflere sahip bir projedir" diyerek başlayan Bakan Yılmaz, GAP'ın Türkiye'nin en büyük, dünyanın sayılı bölgesel kalkınma projesi olduğunu söyledi.
'GAP BÜYÜK ÖLÇÜDE TAMAMLANMIŞTIR'
GAP'ta uygulanan programları aktaran Bakan Yılmaz programların büyük ölçüde başarıyla tamamlandığını kaydetti. Bakan Yılmaz, "Bugüne dek yapılan çalışmalar bölgede istikrar ve gelişim yaratmış; klasik anlamda GAP büyük ölçüde tamamlanmıştır. Enerji yatırımlarında sona gelinmiş; arazi toplulaştırmasında, işsizliğin ve göç sorunlarının giderilmesinde önemli mesafeler kat edilmiştir. Bölgeye yapılan ileri teknoloji içeren yatırımlar Türkiye'nin geleceğine yapılmıştır. Kalkınma ajansları gibi yapılanmalarla tavandan tabana kalkınma güçlendirilmiştir. Bölgenin kentsel yaşanabilirliğini iyileştirmeye yönelik altyapı programları başarı ile uygulanmıştır" dedi.
'PLANLAR YENİ YAKLAŞIMLARLA HAZIRLANIYOR'
GAP'la ilgili hazırlanan planların yeni kalkınma yaklaşımları ve kavramları yansıtan bir anlayışla hazırlandığını kaydeden Bakan Yılmaz, "1989 yılında hazırlanan GAP Master Planı, temel olarak bölgenin toprak ve su kaynaklarının geliştirilmesine dayanmaktaydı. Bu kapsamda 22 baraj ve 19 hidroelektrik santrali ile 1,8 milyon hektar alanı sulayacak şebekelerin yapımını öngörülmüş ve bölgenin sosyo-ekonomik göstergelerinin ülke ortalamasına getirilmesini hedeflenmiştir. Master Plan bu hedeflere ulaşılması için yapılacak kamu yatırımlarının toplam maliyetini de belirlemiştir.
GAP Master Planı'nın yapımından sonra dünyada ekonomik kalkınma ve bölgesel gelişme alanında yeni yaklaşımlar benimsenmiş, çevre konularına duyarlılık artmış, insani gelişme, katılımcılık, eşitlik ve adalet ilkeleri, kalkınmanın sürdürülebilirliği, cinsiyet dengeli kalkınma gibi kavramlar ön plana çıkmıştır. 2002 yılında GAP Bölge Kalkınma Planı bu yeni kalkınma yaklaşımını ve kavramlarını yansıtan bir anlayışla hazırlanmış; Güneydoğu Anadolu Projesi uygulamalarının kapsamı ve maliyeti de artmıştır" diye konuştu.
KENTLEŞME VE YENİLENEBİLİR ENERJİ
"2008 yılında GAP kapsamındaki bütün gelişmeler gözden geçirilmiş, Master Plan ve Bölge Kalkınma Planı'nın hedefleri dikkate alınarak GAP'ın beş yıllık süre içerisinde (2008-2012) başta sulama yatırımları olmak üzere temel altyapı yatırımlarının tamamlanması amacıyla GAP Eylem Planı hazırlanmıştır" diye ifade eden Bakan Yılmaz, "Eylem Planı kapsamında altyapı yatırımlarıyla birlikte bölgenin teknolojik ilerleyişinde ve sosyo-ekonomik yapısında önemli gelişmeler sağlayacak proje ve programlara öncelik verilmiş, cazibe merkezleri destekleme programı, SODES gibi yeni uygulamalar yer almıştır. 2008-2012 yıllarında uyguladığımız GAP Eylem Planı (GAP EP) çalışmaları ile önemli bir performans sergilenmiş; ayrılan kaynakların, verilen emeklerin karşılığı alınmış, planlı, programlı ve disiplinli bir çabayla somut sonuçlar alınmıştır. 2014-2018 döneminde sürdüreceğimiz GAP Eylem Planı'nın ikinci aşaması ise ilk 5 yılda güçlendirilen temellerin üzerine inşa edilmektedir. Kentleşme, kültür turizmi, organik tarım, yenilenebilir enerji, lojistik, inovasyon ve rekreasyon, sosyal, kurumsal gelişme ve özellikle beşeri kaynaklarımız yeni dönemin önemli unsurları olacaktır" dedi.
2014'TE 5 MİLYAR KAYNAK
GAP'ın merkezi bütçedeki payına değinen Bakan Yılmaz "1990-2007 döneminde (17 yılda), GAP Bölgesi yatırımlarının merkezi bütçe içindeki payı ortalama yüzde 7, 2008-2013 döneminde ise (6 yılda) ortalama yüzde 12,8 olmuştur. GAP Eylem Planı uygulamalarıyla birlikte bölge yatırımlarına ayrılan yıllık yatırım tutarı yüzde 10'un üzerindeki seviyesini korumaktadır. 2014 yılında da, GAP Bölgesi'ndeki toplam yatırımlara ayrılan kaynak yaklaşık 5 milyar TL (kamu yatırım bütçesi içindeki payı yüzde10,2) düzeyindedir. GAP kapsamındaki yatırımlara 2013 yılı sonu itibariyle 54,5 milyar TL harcanmıştır. Eylem Planı'yla birlikte, GAP Bölgesi'nde gerçekleştirilen yatırımlar bölgenin ekonomik ve sosyal gelişimini hızlandırmış, ülke ekonomisine katkısını artırmış ve bölgenin sosyo-ekonomik göstergelerini iyileştirmiştir" diye konuştu.
İHRACAT ARTTI
GAP'la bölgede yaşanan gelişmeleri anlatan Bakan Yılmaz geçmiş yıllarla ilgili istatistiki bilgiler verdi. Bakan Yılmaz sözlerini şöyle tamamladı: "GAP Bölgesi'nden yapılan ihracat 2002 yılında 689 milyon dolar iken 2007 yılında 3,3 milyar dolara, 2013 yılında ise 8,9 milyar dolara ulaşmıştır. GAP Bölgesi 2013 yılı ihracatı ile Marmara, Ege ve İç Anadolu bölgelerinden sonra ülke ihracatında 4. sırada yer almıştır. 2007 ve 2013 yılları karşılaştırıldığında Türkiye'nin toplam ihracatı yüzde 42 artarken, GAP Bölgesi'nden yapılan ihracat yüzde 170 artmıştır. Bölge'den yapılan ihracatın Türkiye ihracatı içinde 2002 yılında yüzde 2 olan payı, 2007 yılında yüzde 3'e, 2013 yılında yüzde 5,9'a yükselmiştir.
Ekonomideki gelişme bölgedeki işsizlik oranının düşmesiyle de kendini göstermiştir. 2007 yılında yüzde 16,9 olan işsizlik oranı 2012 yılında yüzde 12,4'e düşmüştür. Aynı yıllar itibariyle ülke genelinde işsizlik oranında yüzde 11 iyileşme görülürken GAP Bölgesi'ndeki iyileşme yüzde 27 düzeyinde olmuştur. Şanlıurfa ve Diyarbakır illerinin bulunduğu TRC2 bölgesinde 2007 yılında yüzde 13,8 olan işsizlik oranı 2012'de yüzde 6,9'a gerilemiş; işsizlik oranındaki iyileşme yüzde 50 olmuştur.
2007 ve 2012 yılları itibariyle ülke genelinde istihdam edilen kişi sayısında yüzde 20'lik artışa karşılık Bölge'de istihdam edilen kişi sayısı yüzde33 artmıştır." Toplantı daha sonra basına kapalı olarak devam etti.