Pas tehlikesi: Barınaklarda, hayvanların dokunduğu her yerde kullanılan metallerin paslanmaz, galvanize kaplı olması gerekmektedir. Kaplama demir alınamıyorsa özel olarak boyanmalıdır.
Kaygan zemin: Barınak içi, gezinti alanı ve sağımhanedeki kaygan alanlar tıraşlanarak veya kaplama ile kapatılarak hayvanların kayması engellenmelidir. Kaygan zemin bir ahırdaki en büyük tehlikelerden biridir. Fayans gibi yüzeyi kaygan malzemeler zemin kaplamada asla kullanılamaz. Yalnızca yemlik zemininde ve sağımhane duvarlarında kullanılabilir. Sağımhane zemininde betonu traşlayarak, kauçuk döşeme, özel oluklu tuğlalar, epoksi boya kullanarak iyi bir kaymaz zemin elde edebilirsiniz.
Yemlikler: Yemlikler, yem yolları düz olmalıdır. Üreticiler genellikle yemleme esnasında yemin dağılmasını engellemek için dışa doğru eğim yaparlar. Buradaki negatif durum şudur, yem dağılmaz ama yem yolunun yasta ile birleştiği noktada biriken yemler kızışma, kokuşma ve küflenmeye sebep olur. Bu da az oranlarda tüketildiğinde fark edilmese bile ilerleyen dönemlerde zehirlenme, döl tutmama, yavru atma gibi sonuçlara neden olur. Yemliklerin zemini hızlı aşınmayı engellemek için özel boya veya fayansla kaplanabilir. Çoğu işletmeler direk beton tercih etmektedir. Fakat beton kısa sürede aşınmaktadır.
Elektrik kabloları ve prizler: Elektrik kabloları hayvanların baş yüksekliğinden en az bir metre yüksekte, mümkünse çatı makaslarına sabitlenmiş olmalıdır. Hayvanların ulaşabileceği seviyeden geçen kablolar duvarın, zeminin içinden gömülü olarak geçirilmelidir. Prizler yüksekte ve ağzı kapalı olmalıdır. Hayvanlar kendi boylarında olmasa bile uzanma ve dil hareketi ile birlikte kolaylıkla tehlikeli hareketler yapabilirler. Kablolar ve prizler nedeniyle çok sayıda hayvan kaybı yaşanmıştır. Hayvanlar uzanarak veya zıplayarak bu alanlara ulaşabilir, plastik kısımları kemirerek çarpılabilirler.
Suluklar: Yerden yeterince yüksekte hayvan sayısına ve üretim şekline göre önce günlük maksimum tüketim hesaplanmalı, buna göre barınak yapısına en uygun suluk tipi tercih edilmelidir.
Yalak tipi suluklar çok önemlidir. Yalak tipi suluklar hazır olarak alınabilmekte veya üretici tarafından yapılabilmektedir. Hangi çeşidi olursa olsun yüksekliği ve konumu çok iyi ayarlanmalıdır. Bir hayvanın diğer hayvanı iterek veya ayağı kayarak içine düşmesi sonucu anlık ölümler yaşanabilmektedir. Yalağa düşen hayvanın boynu kıvrılabildiği için hayvan kendini toparlayamaz, tekrar ayağa kalkamaz. Özellikle üreticilerin yaptığı yalak tipi suluklar tehlikelidir. Çünkü genellikle ortalama 60-70 cm derinlikte ve 50-60 cm genişlikte yapılmaktadır. Yapılan yalak tipi sulukların üzerine hayvanların rahat su içmesini sağlayacak, içine düşmesini de engelleyecek bir düzenek kurulmalıdır. Galvaniz kaplı paslanmaz bir yapı düşünülebilir. Bu düzenek temizliği engellememelidir. Sulukların, hangi çeşit olursa olsun, mutlaka alttan boşaltma vanası olmalıdır.
Suluklar sık kontrol edilerek temizlenmeli, arıza, taşma, su sızması gibi durumlar önlenmelidir. Kış aylarında suluklara gelen boruların donması önlenmelidir. Gerekli izolasyon yapılmalıdır.
Barınaklardaki havanın kalitesi ve havalandırma: Ahır her zaman havadar olmalıdır. Açık alanda nefes alır gibi ferah, havadar ve kokusuz olmalıdır. Tüm canlılar için temiz hava çok önemlidir. Ne kadar rahat nefes alırsa metabolizması o kadar iyi çalışır, yediği yemi süte ve ete çevirir.
Ahır yapılırken kuzey rüzgârı hesaplanmalı soğuk rüzgârın geldiği taraf kapatılmalıdır. Kapı yönleri hayvanların cereyanda kalmayacağı şekilde ayarlanmalı gerekiyorsa kapılarla veya brandayla kapatılmalıdır.
Barınaklarda hava cereyanı: Hayvanlar kesinlikle cereyana maruz bırakılmamalıdır. Cereyan yani ters rahatsız edici hava akımı hayvanı hastalandırır. Bu nedenle havalandırmada kullanılan cam, fan, kapı gibi alanların hayvanların başının üstünden bir 50 cm kadar yüksekte olmalıdır.
Çatı: Özellikle yaz mevsiminin sıcak geçtiği bölgelerde çatı mümkün olduğu kadar yüksek olmalıdır. Hayvanların ve atıklarının çıkardığı gaz ve sıcak hava yükselerek çatıda toplanır. Bu nedenle çatıda biriken hava mahya açıklığından doğal hava sirkülasyonu ile dışarı atılmalıdır. Özellikle çatıda mahya sistemi ile veya farklı tasarımlarla hava sirkülasyonunun daha hızlı olması sağlanır.
Sıcaklık: Sığır, koyun ve keçi aç kalmadıkları sürece soğuğa dayanıklı hayvanlardır. Bu tür hayvanlar sıcağı sevmezler. Sıcakta beden sıcaklıkları ile ortam sıcaklıklarını ayarlamaya çalışırken çok fazla enerji harcarlar. Bu da süt ve et verimini etkiler. Kışın hastalandırıcı olan rüzgarlı hava yazın hayvanların rahatlamasını sağlar. Bu nedenle kapalı veya yarı açık ahır, ağıl yapımında kuzey tarafın havalandırma alanı dar, güney tarafı geniş yapılmalıdır. Böylece kışın kuzey tarafı kısmi veya tam olarak perdelerle kapatılırken güney tarafı açılarak havalandırma yapılabilir. Baharla birlikte havalar ısınmaya başladığında ise kuzey yönündeki perdeler açılarak doğal hava sirkülasyonu yaratılmış olur.
Açık ahır ve ağıllarda ise, yani sadece direk ve çatıdan oluşan ahır sistemi, cereyan olmayacağı için doğal esinti ile geçecektir. Çok soğuk ve karlı bölgelerde bu sistem tercih edilmez. Ilıman veya kışı hafif geçen bölgelerde ise ihtiyaç olması halinde rüzgârın geldiği yön perde ile kapatılır.
Yataklıklar, Yataklar: Sığırlarda yataklık sistemi kullanılacaksa ilk yapım esnasında hayvan boyuna ve genişliğine göre çok dikkatli yapılmalıdır. Kısa yataklık boyu hayvanın arka kısmının dışarıda kalmasına sebep olurken uzun yataklık boyu idrar ve dışkının yataklıktan içeri akmasına neden olur. Mikroorganizma üremesine sebep olursa hastalıkları beraberinde getirir. Yatak malzemesi dayanıklı ve yumuşak olmalıdır. Koyun ve Keçi ağıllarında genellikle saman kullanılır. Burada da zeminin kuru olmasına dikkat edilmelidir. Islak zemin tırnak, ayak, meme rahatsızlıklarına sebep olur. Hayvan başına düşen metrekare mümkün olduğunca geniş tutulmalı, mümkünse her gün ince bir altlık serilmelidir.
Yatak sistemi olmayan ahırlarda hayvanlar direk zemine yatıyorsa, ortam çamurlu ise mutlaka her gün temizlenmelidir.
Gezinti alanı: Mümkünse hayvanların toprak üzerinde gezinebilecekleri toprak alanlar yaratılmalıdır. Toprak gevşek ise çok çabuk çamur ve batak olacaktır. Bu nedenle killi bir toprakla zemin sertleştirilmeli, mümkünse hafif eğimli bir alan yaratılmalıdır. Drenaja dikkat edilmelidir. Yağmur suyunun akış yönü iyi hesaplanmalıdır.
Hayvanlar sıcak günleri kendi isteklerine göre ister ahır içinde ister gezinti alanında geçirebilmelidir. Alan müsaitse gezinti alanına gölgelik bir alan oluşturulması çok iyi olur. Çünkü sizin de gözlemlediğinizde fark edeceğiniz gibi hayvanlar, sıcak/soğuk havalarda gölgede/güneşte ve toprak üzerinde yatmayı tercih ederler. Güneşlenme ihtiyaçlarını da karşılamış olurlar.
Gezinti alanında ve barınak içinde tırnaklara zarar verecek irili ufaklı tüm taş, çakıl, inşaat artığı veya çıkıntısı temizlenmelidir.
Sağım sistemi: Sağım sistemi süt hayvancılığının kalbidir. Mümkün olduğu kadar kaliteli malzeme kullanılmış sistemler tercih edilmelidir. Özellikle vakum, meme başlıklarının kalitesi, zamanında bakımın yapılması, sağım öncesi bakteri kontrolü yapılması, soğuk zincirin kırılmaması çok önemlidir. Sürekli vakum yapılıyorsa, sıkma bırakma yapmıyorsa memeyi kısa sürede deforme eder. Sağım başlıkları deforme olmuşsa yıpranan alanlarda biriken mikroorganizma meme başından içeri girerek mastitise sebep olabilir. Memeyi deforme eder. Periyodik bakım çok önemlidir. Meme başlıkları deforme olması beklenmeden zamanında değiştirilmelidir.
Soğuk havalarda sağım sisteminin donmasının engellenmesi için gerekli sıcak su, ısıtma cihazları temin edilmelidir. Gerekli izolasyon sağlanmalıdır. Aksi taktirde çok zor durumda kalabilirsiniz.
Sürü Yönetim Sistemi: Mümkünse antenle birlikte çalışan bir sistem tercih edilmelidir. Böylece hayvanların hareketlerinden hastalık, tırnak problemleri, kızgınlık dönemleri daha kolay takip edilebilir. Sağım sistemine entegre olacağı için hayvan başına düşen günlük süt miktarı, sürünün süt ortalaması, laktasyondaki süt verimi, mikroorganizma sayısı gibi önemli verileri sürekli takip edebilir, istatistiki veri tutabilirsiniz. Rasyon, yapılan tedaviler, kızgınlık takipleri, tohumlamalar, doğumlar, ölüm, canlı ağırlık artışı gibi tüm kayıtları tutar, evinizden, internete bağlandığınız her yerden takip edebilirsiniz. Bu da size ve teknik personelinize sürekli takip imkânı verir.
Ayak Banyoları: Süt hayvancılığı yapılan işletmelerde sağımhane çıkışına yapılacak ayak banyosu her sağımda hayvanların dezenfektanlı suya girişlerini sağlayacağı için pek çok tırnak, ayak hastalığını da önleyecektir. Diğer sistemlerde hayvanların mecburi geçiş yolu üzerine kurulması gerekir. Kirlenen su kolaylıkla boşaltılabilmeli, gübre, ot parçaları nedeniyle tıkanmamalıdır.
Bilinçli ve verimli bir üretim dilerim.
Saygılarımla.