TarimsalPazarlama.com

TOPRAK ANALİZİ : Toprağın fiziksel özelliklerini,bitki besin madde durumunu Ph,Tuz gibi kimyasal özelliklerini tespit etmek için tarladan veya bahçe parsellerinden usulüne uygun şekilde alınan numunenin kimyasal olarak tetkikidir.

İZLENECEK YOL HARİTASI :

1.Tesisi düşünülen bağ ve bahçe arazisi için numune almak.

------------- 0 cm   derinlikten

-------------20 cm  derinlikten

--------------50 cm  derinlikten

------------- 100 cm derinlikten

• Toprak yapısı düzgün ise her 10 dekar arazinin üç ayrı noktasından üstte ölçüleri verilen üç ayrı derinlikten toprak numuneleri alınıp her kuyudan alınan topraklar karıştırılarak üç ayrı numune elde edilerek üç ayrı torbaya konur.
• Torba içine konacak etikete tarla sahibinin adı ve soyadı
• Tarla sahibinin adresi
• Numune alanın adı soyadı
• Numune alanın mesleği ve unvanı
• Numune aldığı tarih
• Numune alınan arazinin parsel numarası
• Numune alınan çukurların numaralandırılması
• Dekimi yapılacak bitki ismi yazılmalıdır.

KOLAY NUMUNE ALINIRKEN AKILDA TUTULMASI GEREKEN HUSUSLAR

• Alınacak her numune 20-40 dekar sahayı temsil etmelidir.
• Değişik derinliklerden alınıp karıştırılmalıdır.
• Aynı özellikleri gösteren büyük sahaların 10 ile 20 ayrı noktasından ve değişik derinliklerden alınan numuneler iyice karıştırılarak tek karışımı yapılmalı ve bu karışımdan 1 kg toprak laboratuara gönderilmelidir.
• Numuneler alınırken zikzaklar çizilmelidir

YAPRAK ANALİZİLERİ : Doğru teşhis konulması için mutlaka yaprak analizi yapılması            gerekir.Yani yaprak ve toprak analizindeki değerlerin üs üste örtüşmesi gerekir.

• Meyve ağaçlarında yapılacak gübreleme için parsel büyüklüğüne göre beş ağaç yaprağından numuneler alınır.
• Alının yaprak büyüklükleri aynı olmalıdır.
• Parsellerden alınan 7-8 yaprak bir araya konarak parseli temsilen bir numune kabul edilir.

BİR MEYVE BAHÇESİNDE TOPRAĞIN VERİMLİLİK DERECESİNİN TAYİNİ İÇİN YAPRAK NUMUNESİNİN ALINMA ŞEKLİ :

Alınacak numuneler mütecanis olmalıdır.

Meyve bahçesindeki parseller iyi gözlenip ağaçların gelişme durumuna göre numune alınmalıdır.

Numune alınmak üzere ayrılan sahada meyve ağaçlarının varyeteleri ,gelişme durumları,görünüşleri ve toprak durumunun mütecanis olmasına dikkat edilir.

Numune alınacak alana 20 dekardan büyük olmamalıdır.

Numune alınacak sahadan %20 numune alınmalıdır.Ör.20 dekar x250=5000x%20=1000 numune.

Numuneler ilkbahar sürgünlerin bulunduğu dallardan alınacak.

TOPRAK PH :Üzerinde ziraat yapılan topraklar toprak reaksiyonu bakımından üç gruba ayrılır.1-çok asidik 2-kalevi  3-bu ikisi arasında bulunan topraklar.

PH-KALSİYUM-MAĞANEZYUM İLİŞKİSİ:Toprakta bulunan kalsiyum ve magnezyum iyonları kolayca yıkandığından toprak asitliği artar.

PH –Al-Fe ilişkisi: Ph 6-7 arasında tutulursa Fe-Al-Mn in toksik etkisi olmaz.Bu elementler toprakta oldukları sürece bitki alır.Ph sınırının artması bakır ve çinko alımını etkiler.

• Ph 4.5 dan küçük ise topraktaki Ca-Mg miktarı oldukça azdır.demir,alüminyum,manganez ve bor fazla çözülür.Nitrojen ve fosforun yarayışlılıkları oldukça azalır.
• Ph 7.5 olan bir toprakta fazla miktarda kalsiyum ve magnezyum bulunur.Humus aktif ve yarayışlıdır.Ph daha yukarılarda ise derecesine bağlı olarak,demir,alimünyum,magnezyum,bakır,çinko,bor ve fosforun yarayışlılıkları azalır.

TOPRAK TUZLULUĞU : Topraktaki tuz bitki gelişimini doğrudan etkileyen bir faktördür.meyve ağaçlarındaki tuzluk nedeniyle verim azalma durumu aşağıdaki cetvelde gösterilmiştir.

BİTKİ BESİN MADDELERİ :

AZOT  (N) NOKSANLIĞI      :

• Gelişme çok zayıf,yapraklar küçük,yaprak renkleri açık,uç sürgünler kısa ve ince.
• Sürgün oluşumu vaktinden önce durur.
• Çiçek sayısı az,meyve eti sert ve koyu meyve dökümü fazla olur.
• Hasat zamanı erkendir.

AZOT FAZLALĞI :

• Yapraklar iri,koyu,sürgün oluşumu kuvvetlidir.
• Bitki geç çiçek açar ve mahsule geç yatar.meyveleri iri,meyvelerin dayanıklılığı az depo kayıpları artar.
• Sürgün oluşumu uzadığı için kış soğuklarından etkilenir.
• Ağaçların özellikle fungal ve fizyolojik zararlara karşı dayanıklılıkları azdır.
• Toprakta potasyum seviyesi düşer ve potasyum noksanlığı ortaya çıkar.

 FOSFOR NOKSANLIĞI : 

• Gelişme zayıf olur.
• Sürgünler az olur.
• Sürgünler ince ,yaprak dağılımı seyrek,yapraklar küçük olur.
• Yaprak başlangıçta koyu yeşil,sonradan yapraklarda bronzlaşma görülür.
• Yaprak ve çiçek gözü az olur.
• Çiçek açma zamanı gecikir.
• Yaprak dökümü erken olur.
• Meyveler küçük ve gösterişsiz olur.
• Meyve eti yumuşak ve tadı bozuk olur.
• Meyvelerin depo ömrü az olur.

FOSFORUN FAZLALIĞI:

Fosforun fazlalığı,Potasyumun,demir ve çinko noksanlıklarına neden olur.Yani bu elementlerin alımını oylumsuz etkiler.

KALSİYUM NOKSANLIĞI:

• Tarla koşullarında noksanlığı pek görülmediği ileri sürülse de son yıllarda özellikle patates ve pancar ekim alanlarında noksanlıklar tespit edilmiştir.
• Topak Ph birinci derecede toprağın kalsiyumuna bağlı olduğundan kalsiyumun bitkiler üzerinde değişik etkileri vardır.
• Sürgün gelişmesi sınırlı olup sürgün uçlarında kurumalar olur.Özellikle genç yapraklar etkilenir.

KALSİYUM FAZLALIĞI:

• Kalsiyum fazlalığı özellikle potasyum,demir,mangan,noksanlıklarını ortaya çıkarır.

KİREÇ ŞU YOLLARDAN BİTKİLERE FAYDALI OLUR.

• Kalsiyum ve magnezyum doğrudan besin maddesi ve regülatör olarak rol oynar.
• İnorganik ve organik tabiatlı toksik bileşikleri bertraf eder.Veya nötrleştirir.
• Bitki besin maddelerin elverişliğini artırır.
• Mikro organizma faaliyetlerine olumlu etki yapar.

POTASYUM NOKSANLIĞI:

• Potasyum en çok meyve ağaçlarında kendini gösterir.
• Gelişeme zayıf,sürgün incedir.
• Ağaçlarda genişlemesine büyüme az,boğum araları daralır.
• Sürgün uçlarında kurumalar görülür.
• Yaprak uçlarında ve kenarlarında kloroz ve yanmalar görülür.
• Yaprak dökümü erken olur.
• Çiçeklenme başlangıçta iyi fakat az olur.
• Meyve dökümü eken,meyveler küçük,yeşil ve olgunlaşmamış görünümündedir.
• Meyveler düşük kaliteli,aromaları azdır.
• Meyvelerin depo dayanıklılıkları düşer.

POTASYUM FAZLALIĞI:

• Potasyum fazlalığı özellikle magnezyum noksanlığına neden olur.

POTASYUMUN BİTKİ ÜZERİNDEKİ FONKSİYONLARI:

• Klorofil teşekkülü için lüzumludur.Fotosentez teşekkülün teşvik eder.
• Şeker ve nişastanın meydana gelmesinde ve şekerin bitki bünyesinde yer değiştirmesinde önemli rolü vardır.
• Bitkinin kuvvetli ve sıhatlı ve kuvvetli olmasında önemli rolü vardır.
• Yatmayı önler,kuvvetli saçak kök teşekkülün sağlar.Bu durum özellikle tahıllar için önemlidir.
• Bitkilerde fazla azotun fena etkilerine karşı bitkiyi korur.
• Bitkilerin hastalıklara karşı mukavemetini artırır.
• Hücre basıncını düzenleyerek su ve besin maddelerinin alınmasına hizmet eder.
• Kök,yumru ve soğan teşekkülünü teşvik eder.
• Tanelerin iri ve ağır olmasını sağlar.
• Kaliteyi yükseltir.Meyve ve sebzelerde renk teşekkülünü ,şeklini düzenler.
• Bitkilerin soğuğa ve kurağa karşı mukavemetini artırır.

  MAGNEZYUM :

• Yumuşak çekirdekli meyvelerde,özellikle elmada magnezyum noksanlığı ciddi bir problemdir.
• Bu probleminin en önemli nedenlerinden birsi,(K) fazlalığıdır.
• Böyle durumlarda yaprak analizi yapılıp potasyum fazla ise meyve ağaçlarına potasyum vermeyi bir süreliğine durdurmak gerekir.
• Magnezyum ilk olarak altta uzun sürgünlerde yaşlı yapraklarda görülür.
• Tipik simtomları ,damarlar arası klorozudur.Ana damarlar arasında renk parlak olup,bunlarda kısmen sarımsı yeşil,kısmen de grimsi  yeşil renk benekleri görülür.
• Noksanlığında erken yaprak dökümü olur.Sürgünler tamamıyla çıplak kalır.
• Meyve gözlerinde azalmalar olur.
• Bitkideki esas fonksiyonu klorofilin teşekkülündedir.
• Magnezyum fosforun alınmasını teşvik eder.
• Magnezyum genel olarak topraklarda ihtiyaçtan fazla bulunur.Ancak asidik ve kumlu topraklarda eksiklikler görülür.

HAYVAN GÜBRESİNDE BULUNAN BESİN MADDE İÇERİKLERİ

PH : 7-9 arası

Organik madde : %65

Not:  Tavuk gübresini bu değerler arasında  düşünebiliriz.

MUHTELİF HAYVANLARA AİT GÜBRE BİLEŞİMLYERİ

          REKASİYON VE TOPRAK VERİMLİLİĞİ

• Toprak reaksiyonu ile bitki besin maddelerinin erirlikleri arasında ciddi bir ilişki vardır.
• İnorganik azot tuzlarının en çok minarelize olduğu Ph: 6-8 olarak tespit edilmiştir.
• Kalsiyum ve magnezyum yüksek alkali şartlarda kolaylıkla alınmaktadır.
• Gerek 6.5Ph gerekse 7.5 Ph sınırları dışında fosforun erime derecesi düşmektedir.
• Fosfor yüksek Ph seviyesinde kalsiyumla birleşerek suda erimeyen kalsiyum fosfat bileşiklerini oluşturur.
• Azot 4 Ph 8z Ph kadar alımı artmakta 8 Ph den 10 Ph ye doğru düşmekte, 10 Ph de alım sıfırlanmaktadır.En uygun alımını 6-8 Ph arasıda yapar.
• Fosfor: 4 ph-7.5 ph kadar verim belirgin artmaktadır.8.5 ph derecesinde belirgin düşme başlamaktadır.ph-9 da tekrar belirgin artma görülmektedir.Fosforun ideal çalışma sınırı 6.5Ph-7.5 Ph sınırları arasındadır.
• Potasyum: 4 ph-7.5 ph arasında belirgin olarak artmaktadır.75 ph-8.5 ph arasında belirgin düşüş olmakta.8.5 ph dan sonra belirgin artmalar olmaktadır.Potasyumun ideal çalışma ph sınırı 6 ph-7.5 ph arasıdır.
• Kükürt: 4ph dan 10 php kadar belirgin artış olmaktadır.Kükürt dün ideal çalışma ph sınırı 6 ph-10 ph arasındadır.
• Kalsiyum : 4 ph-8.5 arasında alım artmaktadır.İdeal çalışma ph sınırı 7 ph-8.5 ph sınırları arasıdır.
• Magnezyum : 4 ph-8.5 sınırına kadar alım artmaktadır.İdeal çalışma sınırı 7 ph-8.5 ph sınırları arasıdır.
• Demir : Demirin ideal çalışma ph sınrı 4 ph-6 ph arasıdır.
• Mangan : Alım sınırı 4 ph dan 6.5 ph kadar artmaktadır.ideal çalışma sınırı 5 ph ile 6.5 ph arasıdır.
• Bor : 4 ph dan 7 ph kadar alımı göreceli atmaktadır.ideal çalışma sınırı: 5 ph-7 ph sınırları arasıdır.
• Bakır-Çinko: 4 ph-6.5 ph sınırları arasında alım artmaktadır.ideal alım sınırı 5 ph-6.5 ph sınırları arasındadır.
• Molibden : molibden alımı 4 ph dan 10 ph kadar alımda artma görülmektedir.İdeal çalışma sınırı 7 ph -10 sınırları arasındadır.
• Not: Bu konuda geniş bilgi “Toprak verimliliği ve gübre kitabının 1. kitabının 53 cü sayfasına bakınız.

TOPRAK REAKSİYONU- KİREÇ İHTİYACI BUNUNLA BERABER BİTKİ BESİN MADDE İHTİYACI :

• Ph 4-5 arasında olan topraklar asitli olup asitli toprak isteyen bitkiler dışında kirece ihtiyaç vardır.Yani tarım kireç ihtiyaç oranında kullanılması gerekir.
• Ph 5.5-6 arası asitliğe karşı toleranslı olan bitkiler dışında bütün bitkiler dışında kirece ihtiyaç vardır.
• Ph sınırı 6 üzerinde olan toprakların kireç ihtiyaçları yoktur.
• Ph 4-6 arasında olan topraklarda: Fosfatlar fikse edilmiş durumdadır.
• Ph 6-8 arasında fosfatlar erir haldedir.
• Ph 8-11 arasında Fosfat toprakta fikse edilmiştir.Bor-Demir-mangan-potasyum noksanlıkları ortaya çıkar.
• Ph 4-6 arası kireç ve potasyum yıkanmış,demir,alüminyum,mangan erir haldedir.
• Ph 6-8 arası kireç optimum miktardadır.
• Kalsiyum nitrat bileşiğinde %15.5 azot,%28 oranında kalsiyum vardır.Fizyolojik bakımdan baz karakterlidir. Bu nedenle asit reaksiyonlu topraklar için uygun olur.alkali reaksiyonlu topraklara verilecek olursa toprak alkalitesinin artması nedeniyle topraklarda olumsuz etkiler yapar.
• Kalsiyum nitrat toprakta çabuk etkisini gösterir.Çabuk etkinsi göstermesi dolayısıyla kesinlikle ekimden önce verilmez.
• Toprak reaksiyonu bitkilerin amonyak veya nitrat halindeki azottan dan faydalanmalarını tayin eder.Yapılan araştırmalarda Hafif asit –hafif alkali topraklarda bitkiler amonyak halindeki azottan daha iyi yararlanmışlardır.Toprağın fazla asidik  veya fazla alkali hallerde ise bitkiler  tercihini nitrattan yana kullanmışlardır.
• Amonyum sülfat : Bileşiminde ortalama %20.5 oranında azot,%23.4 oranında kükürt bulunmaktadır.Fiziksel bakımından asit karakterli bir gübredir.Alkali topraklar için kullanılması uygundur.

ÇAPLARINA GÖRE TOPRAK BÜYÜKLÜKLERİ :

                                                                                                                İsmiazem BAŞYAZICI                                        

                                                                                                                Zir.Yük.Müh.