1.5.5.7 BESİN MADDELERİNDEKİ DENGESİZLİK (BESİN MADDELER NOKSANLIĞI VE FAZLALIĞI) :
Patates bilindiği gibi PH' sı 5.0-7.0 olan topraklarda iyi gelişir. Makro ve mikro elementlerin toksititesi veya noksanlıkları; toprak holloidleri veya kimyasalları vasıtasıyla toprakta aşırı çözünmeler ve tutunmaları nedeniyledir.
Nitrojen (Azot-N) :
Bitkilerin azot istekleri onların gelişimiyle hızlı bir şekilde artar. Azot bitkinin alt yapraklarından üst yapraklarına taşınır ki daha sonra bitkinin tamamında sararma görülür ve bitki gelişiminde duraklama başlar. Bitkilerin azota karşı şiddetli şekilde tepki göstermesi bitkideki azot yetersizliğinin seviyesine bağlıdır,
Fosfor(P) :
Fosfor eksikliğinde bitkilerin uçlarından itibaren başlayan bir gelişme geriliği, bitkilerde küçülme iğ şekilli yapraklarda kırışıklık ve sertleşme görülür. Yaprakların renkleri normal renklerinden daha koyudur. Bitkilerde olgunlaşma gecikme gözlenir ve verimde azalma meydana gelir. Yumru kesildiğinde sıcaklık nekrozuna benzer pas benzeri kahverengi lekeler görülür.
Potasyum (K) :
Potasyum eksikliği özellikle yıkanmanın kolay olduğu hafif topraklarda yaygındır. İlk belirtileri arasında anormal derecede koyu yeşil-mavimsi yeşil ve parlak yapraklılık sayılabilir. Yaşlı yapraklarda bronzlaşma, nekrozlaşma ve erken yaşlanma görülür. Nekrozlaşına yüzeysel olarak erken yaprak yanıklığı hastalığının belirtilerine benzer.
Kalsiyum eksikliği: Asitli topraklarda söz konusudur. Bitki dek yapraklar kıvırcık olup kenarlarından kurumalar başlar. Kalsiyum eksikliği olan yumrulardan gelişen sürgünler dallanmaya eğilimlidir. Sürgün uçları kısa sürede kararıp kururlar.
Çinko eksikliği: Bitkide bodurlaşma ve üst yaprakların yukarıya doğru kıvrılması, şekil bozukluğu (eğrelti otu yapraklarına benzerlik) ve erken ölümle kendini belli eder. Alkali topraklarda daha çok görülür. Bazı durumlarda bariz çinko eksikliği görülmediği halde, yapraklara çinko uygulaması yapılması halinde verimi olumlu yönde etkiler.
Dönük sürgün: Sürgünler toprak altında normal çıkış gücünde olmayıp kıvrık durumda ve şişkindir. Kıvrık içinde çatlaklar ve kahverengi lezyonlar bulunur. Çıkışın gecikmesi nedeniyle tarlada homojen olmayan bir bitki örtüsü bulunur. Bu bozukluktan etkilenen bitkilerde sap sayısı normalden çoktur. Yumru eken oluşur ancak geç olgunlaşır.
Dönüklük aşırı olgun tohumluk, çıkışa engel teşkil eden toprak yapısı veya verticillium mubilum fungusunca oluşturulabilir. Düşük toprak sıcaklığı, karanlıkta ön filizlendirme, dikime de aşırı uzun sürgün ağır topraklarda derin dikim. sonucunda da meydana gelir. Dikimde sürgünler uzun sürgünlü olmamalı ve sürgün çıkışına engel olan topraklarda patates dikimi yapılmamalıdır.
Düşük sıcaklık: Yumrular hasat öncesi tarlada donabilir veya daha sonra depoda düşük sıcaklıklardan zarar görebilirler. Donmuş yumrular çözüldüğünde yumuşak ve süngerimsi bir yapı alırlar. Yara ve gözlerden sızıntılar başlar. Doku önce pembe daha sonra kahverengi-siyah bir renk alırlar.
Donma noktasının hemen üzerindeki sıcaklıklarda uzun süre depolanan yumrular, şekeri bünyelerinde tuttukları için kızartıldıklarında siyahlaşabilir. Diğer belirtiler arasında lekeli halka ve ağ nekrozları sayılabilir. Etkilenen yumrular daha sıcak yerde depolanması ile yumuşak çürüklük görülebilir.
Donmuş yaprak önce kahverengi, daha sonra yaş siyah renk alır. Düşük sıcaklıklar dokuları dondurmasına rağmen yaprak primordiyumları zarar görebilir. Don zararlarından sonra meydana gelen yapraklar, sarı lekeli veya delikli olup bükülmüştür. Bu zararı gören yumrular tohumluk olarak kullanılmamalıdır.
Et sürgünü: Depo sürecinde gelişen sürgünler, yumruyu delerek girdiği yumru etinde gelişir. Genel gözlerde rozet şeklinde otaya çıkan bu yapı dallanmışta olabilir. Bu belirti yaşlı yumrularda 12-15 oC de depomla durumunda ortaya çıkar. Bazen ana yumru içinde yavru yumrular meydana gelebilir.
Sıcaklık nekrozu: Tarlada yumru büyümesi sırasındaki yüksek sıcaklıklarda ortaya çıkar. Yumrunun boyuna kesitinde kahverengi dağınık lekelerin, merkezinden taç kısmına doğru daha çok olduğu görülebilir. Kalsiyum ve fosfor eksikliği, olgunlaşan yumruların sıcak topraklarda uzun süre bekletilmesi veya pir öldürme sonucu güneşe maruz kalmaları halende ortaya çıkarlar.