1.5.6.1 KİST NEMATODLARI (GLOBODERA PALLİDA VE G. ROSTOCHİENSİS) :
Patates yetiştirilen bazı ılıman bölgelerde kist nematodları ciddi toprak kökenli zararlılarıdır fazla ürün kaybına neden olurlar. Tropik bölgelerde genellikle 2000 metrenin üzerinde irtifalarda görülürler.
Belirtileri:
Bitkilerin toprak üstü aksamındaki belirtileri çok özel (özel) değildir. Düzensiz gelişme, bodurlaşma, sararma ve erken yaşlanma yaygın olan belirti tipleridir. Kökler ve bazı yumrularda yalnızca çok özel belirtiler gözlenir. Küçücük küreler (0,5-1.0 mm çapında) beyaz veya sarı dişiler bu dişiler nihayetinde kahverengine döner ve uzun süre yaşayabilen yumurtaları içeren kist evresini temsil ederler.
Bu zararlı esas olarak yumrulara, hasat ve toprak işleme makinelerine, taşıyıcılara ve diğer alet ekipmanlara yapışan toprakla yayılır. Nematod kahverengi çürüklük ve verticillium solgunluğu etmenlerinin patates bitkilerini enfeksiyonunda bunlara yardımcı olur.
Mücadelesi:
Topraktaki nematod popülasyonunu azaltmak için 7-8 gibi uzun süreli münavebe işlemi gereklidir. Fumigasyon kısmen etkilidir. Bazı nematisitler genç bitkileri nematod enfeksiyonundan koruyarak verim artışına katkıda bulunabilirler. Nematodlara toleranslı çeşitler bulunmuştur. beraber toleranslı çeşitler yalnızca su kıtlığı çekilmeyen yerlerde kullanılmalıdır.
1.5.6.2 KÖK UR NEMATODLAN (MELOİDOGYNE SPP.) :
kök ur nematodları tropik, ılık ve sıcak iklim koşullarına sahip yerlerde dünyanın her - la yayılmıştır. En büyük zarar ılıman ve sıcak bölgelerde neden olurlar.
Belirtileri:
Kökteki zararlanmanın bir sonucu olarak bitkilerin toprak üstü aksamında belirtiler ortaya çıkar. Bunlar bitki gelişiminde yavaşlama, bitkiler daha az, küçük ve açık yeşil yaprak oluşumu gözlenir ki ılıman hava koşullarında bu bitkiler solmaya başlarlar. Enfekteli köklerde değişik büyüklükte 'düğümler' veya galler görülür. Aynı zamanda yumrularda enfekte edilirler ve bunlarda da gal oluşumu, deformasyon veya nematodun beslenmesine iç belirtiler gözlenir. Şiddetli şekilde etkilenen bitkiler olgunlaşmadan önce ölebilirler. Bu nematodlar aynı zamanda psendomonas solanacearum isimli patojenik bakteri ve diğer patojen organizmaların patates bitkilerini enfekte etmelerine yardımcı olurlar.
Mücadelesi:
Toprağa nematisit veya fumigantlarla muamele etmeli, tahıllarla münavebe siste uygulanmalı. Dayanıklı çeşit ve temiz tohumluk kullanılmalıdır.
3·YARA NEMATODLAN (PRATYLENCHUS SPP.)
Pratylenchus penetrans ılıman bölgelerde yaygındır ve bu cinse ait en az diğer dokuz türle birlikte üründe önemli kayıplara neden olurlar.
Belirtileri:
Yara nematodları endoparazittirler. Yüksek popülasyonlar kök dokularında siyah kahverengi nekrotik lekelere sebep olurlar. Yumrularda eflatun, kahverengi, kabarık siğile ben püstüller veya sivilceler görülür. Bu şekildeki yumruların Pazar değeri düşer.
Mücadelesi:
Erken hasat serin depo koşulları yara nematodlarının zararını önler. Bulaşık yumru tohumluk olarak kullanılmalıdır. Tohumluk patatesler nematisitlerle ilaçlanmalı veya 50°C' de sıcak suda 45·60 dakika tutulmalıdırlar.
Patates tarlalarına nematisit uygulaması gelişmekte olan ülkelerde ekonomik değildir.
FİZYOLOJİK BOZUKLUKLAR: Hastalık gibi görülen ve ürün kaybına neden olan bazı belirtiler, patates bitki ve yumrusunun uygun olmayan çevre koşullarına veya veya besin maddeleri dengesizliğine fizyolojik tepki sonucu meydana gelebilir. Bazı durumlarda ise esas sebep fizyolojik olmamakla birlikte; sekonoder hastalık etmenleri, farklı bir hastalık tablosu ortaya çıkabilir. Bu nedenle hastalık belirtiliri görüldüğünde çevre ve toprak şartları dikkate alınarak bir fizyolojik bozukluk olup olmadığı incelenmelidir.
Yumru içi boşluğu: Aşırı derecede hızlı yumru büyümesi içte kalp veya benzeri tipte boşluk olmasına neden olabilir. İç boşluğun çevresi beyaz veya esmer renklidir. İri yumru yapan çeşitlerde, seyrek dikim ve yumruların hızlı büyümesini uyaran koşullarda daha çok görülür. Potasyum eksikliği de bu belirtiyi artıran bir etken olup potasyumlu gübre uygulanması tavsiye olunur.
Çatlaklar: Yumru çatlakları dört nedenden ortaya çıkarlar.
1.İç basınç sonucu oluşan büyüme çatlakları: Yumrunun uzun eksenine paralel meydana gelir ve derindir.
2.Patates mor-top virüsü gibi bazı virüs hastalıkları yüzeysel çatlaklar meydana getirebilir.
3.Hasat sırasında yumruların sıkışması ile meydana gelen çatlaklar. Soğuk topraklarda sabahın erken saatlerinde hasat edilen yumrularda daha çok görülür.
4.Hasat sonrası yumruların hızla nem kayıp etmesi ve nispi nemi düşük depolarda uzun süre saklanması sonucu kabukta yüzeysel tırnak izi şeklinde çatlak meydana gelir.